Classicale Werkgroep
Kerk en Israël Utrecht

Soms ervaar je dat er zeker niet overal respect voor elkaar bestaat. We werden daar onlangs duidelijk op gewezen bij een bezoek aan Barcelona. Daar staat de machtige kathedraal uit de 14e eeuw en niet zo ver daar vandaan bevindt zich de oudste synagoge van Barcelona uit de 13e eeuw. Tegenover de grootsheid, de pracht en de praal van de kathedraal staat de eenvoud, de bescheidenheid van het Joodse gebedshuis. De Joden werden in die tijd hooguit geduld. Het volkomen gebrek aan respect voor de Joodse gemeenschap door de kerk wordt helder uitgebeeld door de tegenoverstelling van deze beide gebouwen.
Als we de kathedraal binnentreden, worden we stil, overweldigd door dit gebouw. De geweldige zuilen die het gewelf dragen, zijn een kenmerk van de Catalaanse gotische bouwstijl. Door de kerk heen lopen 2 brede gangpaden, die naar het hoofdaltaar leiden. Daaronder bevindt zich de crypte, de grafkelder gewijd aan de beschermheilige van Barcelona: Santa Eulalia. Alles is alleen met superlatieven te beschrijven!
De Joden moesten genoegen nemen met een kleine, bescheiden synagoge. Het wordt niet uitgesproken, maar het is duidelijk, dat dit gebedshuis, dat hooguit het oppervlak van 2 kleine woonhuizen beslaat, zeker niet goed zichtbaar mocht zijn. De Joden moesten hun ontmoeting met de Eeuwige maar beleven in een gebouw dat alleen maar te vinden is – ook tegenwoordig nog – als je daar goed naar zoekt. Nauwelijks zichtbaar is aan de gevel een plaquette aangebracht. Daarop staat in Hebreeuwse en Latijnse letters: Sinagoga Major = de grote synagoge. Een kleine deur geeft toegang tot het interieur. Je moet wel je hoofd buigen: de ingang is nauw, je moet ook direct een paar treden naar beneden lopen. Je komt eerst in een voorruimte, waar de resten van oude Romeinse muren, onder glasplaten, zichtbaar zijn. Wat meer naar links bevindt zich de eigenlijke synagoge. Hier hebben enkele beroemde rabbijnen geleerd: Rashba, Ramban en Nissim Gerondi. De eigenlijke synagoge meet 12 bij 6 meter. Dat waren de toegestane maten voor een synagoge in die tijd!
Beseffen we als Christenen wel hoe we de Joden in de achter ons liggende eeuwen pijn hebben gedaan door onze hooghartige houding? Bezinnen we ons wel op ons gebrek aan respect jegens hen? In het Jodendom liggen trouwens onze wortels! Jezus is een Jood!! Zou de achteruitgang van de kerk misschien ook iets te maken kunnen hebben met dit gebrek aan respect voor de Joden?


Willem S. Duvekot


gepubliceerd 2008