Hart van Tora
De Tora is niet zozeer wet, eerder aanwijzing, onderwijzing, instructie, handleiding. De Vijf Boeken van Mozes bevatten verhalen, lijsten, regels, geboden en verboden, van alles. Dat is veel en al vroeg kwam de vraag op wat de kern is, waar het om gaat.
Rabbi Simlai zegt: “613 geboden zijn aan Mozes op Sinai gegeven. David maakte er 11 van [Ps 15]. Jesaja bracht dat terug tot 6 [Jes 33,15]; Micha bracht dat terug tot drie: Wat vraagt de HEER anders van je dan recht doen, trouw liefhebben en ootmoedig wandelen met je God? [Mi 6,8]; Amos tot twee: Zoek Mij en leef [Am 5,4] en Habakuk tot een: De rechtvaardige zal leven in zijn trouw/vertrouwen [Hab 2,4]. ”
Een ander stelt de vraag: “Welke tekst is er in Tora waar alle leer aan hangt?” en hij antwoordt: 'Ken Hem op al je wegen en Hij zal je paden recht maken' [Sp 3,6].
Er wordt verteld van Hillel, de grote schriftgeleerde een generatie voor Jezus, dat iemand hem vroeg: “Leer mij de hele Tora terwijl ik op één voet sta”. Hillel zei: “Wat jij niet wilt, doe dat je naaste niet aan. Dat is de hele Tora, de rest is uitleg. Ga en leer.” Jezus zegt ook zoiets maar positief : Alles wat u wilt dat de mensen u doen, doet hen dat ook [Mat 7,12].
R Aqiba zegt: “Het woord Liefhebben zul je je naaste als jezelf [Lev 19,18] is het grote gebod.”
Maar Ben Azzai reageert: “Dit is het boek is een groter gebod.” Hij bedoelt Gen 5,1 waar het eerste geslachtsregister begint. Daaruit blijkt dat alle mensen afstammelingen van Adam zijn, en dus broeders. Je moet naaste immers niet beperken tot volksgenoot.
Ook Jezus horen we hierover. In Luk 10,26v vraagt hij een wetsgeleerde: Wat staat er in de Wet geschreven? Hij antwoordde: U zult de Heere, uw God, liefhebben met heel uw hart, met heel uw ziel, met heel uw kracht en met heel uw verstand, en uw naaste als uzelf. En Jezus antwoordt daarop: U hebt juist geantwoord. Doe dat en u zult leven.
Dat is het hart van Tora, daar gaat het om.
Wybrand Ganzevoort
gepubliceerd 2017
- 9/11
- Evenwichtskunstenaars
- Stad en Lande
- Goede wil
- De niet vergeten ramp van 1492
- Heilig(e) land lopers ?
- Weken van troost en inkeer
- Vrijheid als opdracht
- Zonen van Haman
- Toe bisj’vat, ‘het nieuwjaar voor de bomen’
- Jahrzeit; de verjaardag van het overlijden
- Hoe lang nog?
- Ruth
- Het Lied aan de Zee
- Jom Hasjoa (2014)
- Jubileum
- Chanoekafeest
- Het leven van de tijd tussen Maan en Zon
- Een lichtje dat je moet koesteren
- Een herinnering
- Hy droegh onse smerten
- De mens en de tuin
- Vreugde der Wet
- Vroege chassidiem
- Uw wil geschiede
- Democratisch Israël
- Joods leven in Moskou
- Recht en Gerechtigheid
- Nieuwe maan
- Ritueel slachten: dieronvriendelijk?
- Verwarring rond “Israël”
- Bekentenis
- Melaats!
- Ook Stolpersteine in Utrecht
- Onopgeefbaar verbonden met het volk Israël
- De zonen van Korach
- Wie schrijft onze geschiedenis?
- Verzoening met Esau
- Het Joodse verleden van Recife
- Een geschiedenis apart
- Voetstappen in het verleden
- Een synagoge in Marokko
- Hoor Israël...
- Respect
- Zuurdesem
- Vroegchristelijke beeldvorming
- Een unieke rol
- De Mystieke Molen
- Traditie en Leerhuis
- Jeruzalem, voor ik jou vergeet...
- Jeruzalem in de liturgie van de christelijke kerk
- Jeruzalem in de Joodse liturgie
- Menora en Chanoekia
- Sjabbat in Israël: “motsé sjabbat”
- Sjabbat in Israël: 'kabbalat sjabbat'
- Chagall en het kruis
- Jom HaSjoa
- Chagall en de Bijbelse verhalen
- Tafelgebeden
- De priesterlijke zegen - Numeri 6:24-29
- Vasten in de zomer
- Bevrijdingen herdenken
- Mimoena
- Poeriem
- Toe Bisjvat: Nieuwjaar voor de bomen
- Via de rabbijnen naar het Nieuwe Testament
- Zoek vrede en jaag haar na (Psalm 34:15)
- Bevrijding... waartoe? De boodschap van Pesach
- Het Joods monument in Woerden
- Chanoeka
- Onopgeefbare verbondenheid met Israël vandaag
- Gedenk de sjabbat en de zondag...
- Joods leerhuis: een traditie van permanent leren
- Zes weken de tijd voor F.W. Marquardt....
- Vredeswerk in Israël
- Eredienst en schriftlezing, oog in oog met Israël
- Naar de Mozesberg
- Tijdindeling
- Daden van betrouwbaarheid
- “Niet joden, maar Joden”
- De Israëlzondag: meer nog dan anders!
- Hanna in 1 Samuël 1
- Lankmoedigheid
- Joods bidden (3): Het achttiengebed
- (Joods) bidden (2): formuliergebeden
- (Joods) bidden: hoe bidden?
- Het koninkrijk Juda
- Het feest van de lichtjes
- Nazireeër of Nazoreeër?
- De Gezalfden
- Opdat wij niet vergeten
- Jeruzalem - stad van vele namen
- Van God gesproken
- Omgaan met de bijbel
- Joodse vrouwen en de Tora studie
- Het Volk van het Boek
- Israëlzondag
- Zijn bloed zij over ons ... (Mattheüs 27: 25)
- Archeologie en geloof
- Yad Vashem
- Neve Sjalom/ Wahat al – Salam: Oase van Vrede
- De Menora voor de Knesset
- De Messias moet nog komen?
- De Israëlzondag
- Messiasverwachting
- Op bezoek in de synagoge
- De Sadduceeën – de partij van Toen en Poen
- Ondertussen
- Tefilien
- Schrijf het aan je poorten
- De talliet
- Ook dat is na de opstanding ...
- Je brood - een zegen
- Je kinderen zegenen
- Gedachtenis aan de gestorvenen
- Over de sjofar
- Antisemitisme
- Kasjroet – kieskeurig leven